قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی شرایط انتخاب‌شوندگان انتخابات مجلس و همچنین شرایطی که به واسطه آن‌ها افراد از داوطلبی در انتخابات محروم می‌شود را مشخص کرده است. در قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز شرایط داوطلبان این انتخابات تعیین شده است.

به گزارش ایران اُنا، طبق اطلاعیه شماره 4 ستاد انتخابات کشور، ثبت‌نام از داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان رهبری از روز پنجشنبه 26 آذر و ثبت‌نام از داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی از شنبه 28 آذر آغاز می‌شود.

داوطلبان ‌انتخابات مجلس خبرگان رهبری تا پایان روز اداری چهارشنبه 2 دی و داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی تا پایان وقت اداری روز جمعه 4 دی فرصت دارند تا برای حضور در انتخابات ثبت نام کنند.

به نوشته ایسنا، قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی شرایط داوطلبان این انتخابات را مشخص کرده است.

بر اساس ماده 28 قانون انتخابات،‌ داوطلبان مجلس شورای اسلامی باید دارای شرایط زیر باشند:

1- اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران. 2- تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران. 3- ابزار وفاداری به قانون اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه. 4- داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا معادل آن. 5- نداشتن سوء شهرت در حوزه انتخابیه. 6- سلامت جسمانی در حد برخورداری از نعمت بینایی، شنوایی و گویایی. 7- حداقل سن 30 سال تمام و حداکثر هفتاد و پنج سال تمام.

البته داوطلبان نمایندگی اقلیت‌های دینی مصرح در قانون اساسی (زرتشتی، کلیمی و مسیحی) از التزام عملی به اسلام، مذکور در بند (1) مستثنی بوده و باید در دین خود ثابت العقیده باشند. ( تبصره 1 ماده 28)

هر دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی هم معادل یک مقطع تحصیلی فقط برای شرکت در انتخابات محسوب می‌شود.( تبصره 3 ماده 28)

قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی همچنین افرادی را که از داوطلب شدن در انتخابات محروم هستند مشخص کرده است.

ماده 30 قانون انتخابات اعلام می‌کند که اشخاص زیر از داوطلب شدن محروم هستند:

1- کسانی که در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش موثر داشته‌اند. 2- ملاکین بزرگ که زمین‌های موات را به نام خود ثبت کرده‌اند. 3- وابستگان تشکیلاتی و هواداران احزاب، سازمان‌ها و گروه‌هایی که غیرقانونی بودن آن‌ها از طرف مقامات صالحه اعلام شده است. 4- کسانی که به جرم اقدام علیه جمهوری اسلامی ایران محکوم شده‌اند. 5- محکومان به ارتداد به حکم محاکم صالحه قضایی. 6- مشهورین به فساد و متجاهرین به فسق. 7- محکومان به حدود شرعی مگر آنکه توبه آنان ثابت شده باشد. 8- قاچاقچیان مواد مخدر و معتادان به این مواد. 9- محجورین و کسانی که به حکم دادگاه مشمول اصل 49 قانون اساسی باشد. 10- وابستگان به رژیم سابق از قبیل اعضای انجمن‌های شهر و شهرستان و وابستگان به تشکیلات فراماسونری و هیات رئیسه کانون‌های حزب رستاخیز و حزب ایران نوین و اعضای فعال آن‌ها، نمایندگان مجلسین سنا، شورای ملی سابق و ماموران ساواک. 11- محکومین به خیانت و کلاهبرداری، اختلاس و ارتشاء و غصب اموال دیگران و محکومین به سوء استفاده مالی به حکم محاکم صالحه قضایی.

انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری همزمان با انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود. روند برگزاری این انتخابات را نیز قانون انتخابان مجلس خبرگان تعیین کرده است. طبق این قانون، انتخاب شوندگان باید شرایط زیر را دارا باشند:

1- اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی. 2- اجتهاد در حدی که قدرت استنباط مسائل فقهی را داشته و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد. 3- بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسایل روز. 4- معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران. 5- نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی.

مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق، فقهای شورای نگهبان قانون اساسی هستند (تبصره 3 ماده 3 قانون انتخابات مجلس خبرگان)

تبصره 2 این ماده نیز اعلام می‌کند کسانی که رهبر انقلاب -صریحاً یا ضمنا- اجتهاد آن‌ها را تایید کرده باشد، از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهای شورای نگهبان ندارند. تبصره 3 این ماده هم بیان می‌کند که ضرورتی ندارد نمایندگان ساکن یا متولد حوزه انتخابیه خود باشند.

انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان روز جمعه هفتم اسفند سال جاری برگزار می‌شود.