مدودیف كه به دنبال یك اقدام توافقی با پوتین در سال 2008 میلادی به عنوان نامزدی ریاست جمهوری معرفی شده بود، پس از رفع موانع قانونی حضور مجدد پوتین در كرملین، روز گذشته جای خود را به وی داد تا 'مرد آهنین' اسلاوها بار دیگر سكان رهبری بزرگ ترین كشورها جهان را به دست بگیرد.

هر چند دوره چهار ساله ریاست جمهوری مدودیف بر جامعه 142 میلیون نفری روس ها به دلیل نفوذ معنوی پوتین تغییرات اساسی در سیاستگزاری های داخلی و خارجی ایجاد نكرد، ولی 'رییس جمهوری نانو'ی روس ها - عنوانی كه نخبگان سیاسی روس به دلیل قد كوتاه مدودیف به وی داده بودند - به دلیل تمایلات غربگرایانه خود امتیازاتی را در عرصه تحولات بین المللی به امریكا و متحدان اش داد.

غربی ها به سركردگی واشنگتن به دلیل آگاهی از روحیه متمایل به غرب مدودیف در دوره ریاست جمهوری وی تلاش زیادی كردند كه روسیه میراث دار جنگ سرد را بدون دادن امتیاز مشخص و چشمگیری به اردوی خود وارد كنند كه رای مثبت مسكو به تحریم های ضدایرانی غرب از جمله آنها بود.

مسكو در دوره ریاست جمهوری مدودیف همچنین به تحریك غربی ها و در راستای اجرای سیاست نوسازی روابط با واشنگتن موسوم به 'ری ست' از تحویل سامانه دفاع موشكی اسی -300 به كشورمان خودداری كرد؛ اقدامی كه انتقاد نخبگان سیاسی واقع گرای روس را به دنبال داشت و آنان در پیش گرفتن این رویكرد را مترادف با تضعیف امنیت منطقه ای و امنیت روسیه در مرزهای جنوبی خود تلقی كردند.

در واقع مدودیف به دلیل رویكردهای سیاسی ساختارشكنانه در قبال غرب در دوره ریاست جمهوری خود كه در تضاد كامل با میراث سیاسی به جای مانده از چهار دهه جنگ سرد با جبهه غرب به فرماندهی آمریكا قرار داشت، موفق به انجام كارهای بنیادین در جامعه روسیه نشد و به همین دلیل نیز پایان زمامداری وی در كاخ تزارها هیجان خاصی در میان روس ها اعم از طیف غربگرایان و مخالفن با غرب بر نیانگیخت.

علاوه بر این روسیه در دوره زمامداری مدودیف شاهد اجرای گام به گام طرح ضدروسی سپر دفاع موشكی بود، به طوری كه آمریكایی ها در این دوره حتی توافقنامه لغو شده خود با لهستان را نیز احیا و اجزای سامانه ضدموشكی خود را در تركیه و رومانی مستقر كردند.

'مارك جولیان بنتس' تحلیلگر خبرگزاری ریانووستی در این خصوص می گوید: از همان آغاز برگزاری آیین باشكوه تحلیف مدودف در كرملین در ماه مه 2008 میلادی معلوم بود كه بعید است وی در دوره ریاست جمهوری خود به نتایج بزرگی دست یابد و منتقدان رییس جمهور شدن وی را چیزی جز ثمره یك توافق سیاسی نمی دانستند.

بنتس افزود: پوتین مجبور شده بود به خاطر یكی از اصول قانون اساسی كه عهده دار شده سمت ریاست جمهوری برای بیش از دو دوره متوالی را ممنوع كرده است، از این سمت كنار برود.

'در واقع وقتی مدودف سپتامبر سال گذشته از نامزدی پوتین برای ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری روسیه حمایت كرد، عملا به مخالفان خود امكان داد تا وی را به بی كفایتی سیاسی متهم سازند'.

تحلیلگر سیاسی ریانووستی اضافه كرد: پوتین قبول كرد در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، مدودف را به نخست وزیری منصوب كند، ولی برخی از افراد از جمله در میان نزدیكان پوتین در شایستگی مدودیف برای عهده دار شدن سمت ریاست دولت شك و تردید كردند.

در این میان آنچه موجب شد رهبران غربی به آینده روسیه تحت رهبری مدودیف برای همسویی با سیاست های یكجانبه گرایانه خود امید ببندند، ویژگی های رفتاری و شخصیتی وی بود؛ به این معنا كه مدودیف در ابتدای تكیه بر كرسی طلایی كرملین، ظاهری دانشمندمابانه به خود گرفت، به فناوری های پیشرفته علاقه زیادی نشان داد و در نهایت اینكه همچون یك لیبرال تمام عیار و وزنه متقابل در برابر پوتین افسر سابق سازمان امنیت شوروی برخورد كرد كه از بكار بردن جملات شدید اللحن خجالت نمی كشد.

همچنین از دید غربی ها كه به سال ها رقابت و مبارزه دشوار با سران حزبی شوروی سابق عادت كرده بودند، این نكته حایز اهمیت فراوان بود كه مدودف نخستین رهبر روسیه محسوب می شد كه دیدگاه های سیاسی وی تحت تاثیر خدمت در نظام سیاسی كمونستی شكل نگرفته بود.

از این دیدگاه، مدودیف حقوقدان سابق و رییس سابق شركت عظیم 'گازپروم' با وجود حسن نظر مسلم نسبت به همشهری سن پترزبورگی خود(پوتین)، طی چهار سال ریاست جمهوری اش گاهی استقلال خود را به معرض نمایش گذاشت و به خود اجازه داد در مسایلی همچون تهاجم نظامی و فراقطعنامه ای ناتو به لیبی و پرونده 'میخاییل خاداركوفسكی' رییس سابق زندانی غول نفتی 'یوكاس' بطور غیر مستقیم از پوتین انتقاد كند.

سران جبهه غرب همچنین این نكته را فراموش نكرده بودند كه مدودیف در آغاز ریاست جمهوری خود اظهار داشته است: 'بودن آزادی بهتر از نبودن آن است' و این همان منفذی بود كه به عقیده كارشناسان، غرب در تظاهرات اعتراضی ماه های اخیر علیه دولت روسیه بر روی آن مانور گسترده ای داد تا با استناد به دیدگاه های سیاسی مدودیف وی را در مقابل عمل انجام شده قرار دهد.

هر چند رسانه های غربی در دوره ریاست جمهوری مدودیف، كوچك ترین اظهارات وی را در باب مسایل باب میل خود مانند مدرنیزاسیون، اعطای آزادی های سیاسی و مبارزه گسترده با رشوه خواری و فساد اداری برجسته كردند، ولی

مدودیف اوایل سال گذشته میلادی اذعان كرد كه مبارزه وی علیه فساد مالی در عمل 'بی نتیجه' بوده است.

وی اعتراف كرد بدبینانی كه ناكامی وی در مبارزه با رشوه خواری را پیش بینی می كردند، ' به طور مطلق محق' بودند. كارشناسان مسایل سیاسی بر این باورند كه مدودیف به رغم تمایلات غربگرایانه در دوره ریاست جمهوری چهارساله خود در عرصه داخلی نیز نتوانست گام های اساسی برای حل مشكلات ریشه ای روس ها بردارد و اقدامات وی در زمینه انجام اصلاحات گسترده سیاسی و اقتصادی بیشتر در حد حرف و شعار باقی ماند.

'یلنا پوزدنیاكوا'تحلیلگر مركز فناوری های سیاسی روسیه می گوید:'در دوره ریاست جمهوری مدودیف سخنان بسیار زیادی گفته و كارهای بسیار اندكی انجام شده است. مردم به مدودف امید بسته بودند، اما وی در نهایت آنها را دلسرد كرد'.

پوزنیاكوا اضافه می كند: 'شكی نیست كه این كار آگاهانه صورت گرفت تا مدودیف شبیه چنان رییس جمهوری شود كه اكثریت رای دهندگان روسیه می خواهند؛ رهبری سخت گیر و قدرتمند'.

'سرگئی میخییف' تحلیلگر مركز مطالعات سیاسی روسیه نیز بر این عقیده است كه 'مدودیف پس از خود هیچگونه تصور روشنی را باقی نگذاشته است و هیچ چیز مشخصی را در مورد وی نمی توان گفت'.

میخییف خاطرنشان می كند:'وی در دوره حكومت خود بسیار متناقض عمل كرد و زمامداری بی شكل و قاعده وی اجازه نمی دهد عقیده مشخصی در موردش شكل بگیرد. وی به عنوان رییس جمهوری درجه دومی بیاد خواهد ماند كه پوتین او را كنترل می كرد'.

جابجایی جایگاه های ریاست جمهوری و نخست وزیری توسط پوتین و مدودیف با واكنش تند غربی ها مواجه بود و آنان كه كورسوی خود برای ادامه امتیاز گیری از كرملین تحت مدیریت مدودیف را رو به خاموشی می دیدند، در نخستین اقدام ضدروسی، پوشش رسانه ای آیین تحلیف 'مرد اهنین' روسها را بایكوت كردند.

ناتو ، سازمان نظامی جبهه غرب نیز در موضع گیری آشكاری، آیین معارفه گوتین به مقام ریاست جمهوری را نشانه توارث سیاسی در روسیه خواند و 'اوئانا لونگسكو' نماینده رسمی ناتو، ریاست جمهوری روسیه را 'نشانه توارث' در ساختار سیاسی سرزمین اسلاوها خواند.

در نهایت می توان گفت كه غرب پس از روی كار آمدن پوتین برای سومین بار، روزهای دشواری را در زمینه همكاری با مسكو در عرصه های مختلف به ویژه سپر دفاع موشكی و همكاری های منطقه ای و بین المللی تجربه خواهد كرد و تحقق امیدهای رهبران غربی به پیشبرد سهل تر سیاست های مداخله جویانه و یكجانبه گرایانه خود در معادلات جهانی با همراهی كرملین مشكل تر خواهد شد.