افرادی که در ایام تبلیغات انتخاباتی، پوسترهای کاندیدای محبوب خود را به در و دیوارها می چسباندند، این روزها با گذاشتن پست جدید یا اشتراک گذاری عکس ها و تبلیغات در شبکه های اجتماعی مشغول فعالیت هستند.

در این روزهای تبلیغات کاندیداها، گویی این شبکه های اجتماعی هستند که پیشتاز شده اند و فضای مجازی بیش از گذشته رنگ و بوی انتخابات به خود گرفته است.
همانطور که انتظار می رفت نامزدها از این بنگاه تبلیغاتی، فعالیت خود را در رسانه های مجازی و شبکه های آغاز کرده اند.

ابزاری که پیش از این، کاربران را با قابلیت ارسال و دریافت پیامک مجانی جذب خود کرده بود، این روزها چنان در زندگی تاثیرگذار شده است که آماده ارائه نقشی جدید، آن هم در دنیای سیاست شده اند.

فضای مجازی گاهی برای افکار سنجی رای شهروندان به کار می رود و گاهی برای تخریب، یکی از شلوغ ترین فضاهای سیاسی قبل از انتخابات فضای مجازی واتس آپ وتلگرام و یا اینستاگرام است و سرعت انتقال اطلاعات سبب شده است که بیشتر کاربران، کاندیداها و هواداران آنها برای اطلاع رسانی و معرفی خود به شبکه مجازی روی آورند.

فضای مجازی، محیطی کم هزینه برای معرفی، تخریب یا تبرئه اشخاص شده است، کم هزینه بودن این فضا و سرعت بالای اطلاع رسانی سبب شده تبلیغات پرهزینه کاندیداتوری به سمت فضای مجازی سوق یابد.

*** فضای مجازی نمی تواند احساسات و عواطف واقعی افراد را بیان کند

در این ارتباط می توان گفت علاوه بر کلام، زبان بدن نیز دخیل است، مانند اخم ها ترس ها و حتی حالت اضطراب دست ها و فضای مجازی به دلیل نداشتن این قابلیت ها، جذابیت هایش را در این قسمت از دست داده است.

بنابراین می توان گفت کتمان حقیقت صورت گرفته است و برخی از حقایق در این فضا گم شده است.

فضای مجازی به ابزاری برای کاربران تبدیل شده است که اگرچه اخبار و اطلاعات با سرعت وصف ناپذیری منتشر می شود، گاهی موارد نیز فضای تخریب شخصیت ها و انتشار

شایعه را برای رقیبان فراهم کرده است.

**** فعالیت انتخاباتی در فضای مجازی رصد می شود

به گفته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تمامی امور مربوط به فعالیت های انتخاباتی در فضای مجازی، ارزیابی و پایش می شود و رسیدگی به تخلف ها مسیر دیگری دارد که وزارت کشور و قوه قضائیه به آن ورود می کنند و چنانچه رسیدگی به تخلف درصورتی که به صدور حکمی منجر شود، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آن حکم را بدون کم و کاست اجرا می کند.

*** تبلیغات در فضای مجازی زودتر از موعد قانونی شروع شد

زمان تبلیغات محدود و قبل از زمان موعد اعلام شده تخلف محسوب می شود اما در فضای مجازی تبلیغات به شکل معرفی و بیان برنامه ها و یا علت انتخاب کاندیداهای مجلس رواج داشت.

این سبک تبلیغ با تشکیل گروه هایی به منظور معرفی افراد برای انتخاب اصلح بوده است، ولی بعضا درگیری های لفظی در شبکه های اجتماعی منجر به بروز اختلاف در محیط حقیقی شده است.

*** فعالیت شبکه های مجازی در روز آخر تبلیغات و زمان ممنوع بیشتر می شود

با توجه به نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات، تبلیغات کاندیداها و هواداران آنها در شبکه های مجازی بیشتر از گذشته رونق یافته است، گرچه می توان گفت امسال در بیشتر شهرستان ها از جمله شهرستان آبادان نصب پوسترهای تبلیغاتی کمتر شده است و به جای هزینه های کلان تبلیغات، فعالیت های تبلیغات در شبکه های مجازی پررنگ تر شده است.

بیشتر کاندیداهای مجلس از سوی حامیانشان کانال های ارتباطی راه اندازی کرده اند و تبلیغات یک طرفه و ارتباط یک سویه با کاربران خود دارند.

یک استاد ارتباطات دانشگاه تهران نیز در خصوص فضای مجازی گفت:فضای مجازی عرصه گسترده ای برای تبادل افکار و اطلاعات به وجود آورده است و محیط فراهم شده نیز، باید به سمت مدیریت محتوا و توسعه هنجارهای اخلاقی و دوری از بداخلاقی ها و ناهنجاری ها حرکت کند.

اکبر نصراللهی علت اصلی خشونت در فضای مجازی را کاهش سواد رسانه ای شهروندان معرفی کرد و گفت:به علت اینکه سواد رسانه ای در میان بخشی از جامعه پایین است، بداخلاقی هایی در عرصه فضای مجازی به وجود آمده است.

نصراللهی تصریح کرد:از نهادهای مسئول انتظار می رود، امکانات لازم را برای مدیریت محتوا فراهم آورند تا از این ابزارها برای توسعه هنجارهای فرهنگی، انسانی و اجتماعی و همچنین هنجارهای اخلاقی حرکت کند، در غیر این صورت تهدیدهای آن بیشتر می شود.

وی در خصوص گسترش فضاهای مجازی گفت: وقتی مطالب و شایعاتی بدون استناد و تحقیق در این فضا منتشر می شود و به علت اینکه سواد رسانه ای بیشتر کاربران کم است، کاربران نیز اصالت و صحت خبر را پیگیری نمی کنند و این مطالب به سرعت گسترش می یابد.

این کارشناس ارتباطات افزود:اگر سواد رسانه ای شهروندان جامعه بیشتر شود، عرصه بروز این مسائل و رفتارها محدود می شود.
نصراللهی گفت:در فضای مجازی کسانی که به سمت شایعه سازی و تکرار شایعات و همچنین برخی بداخلاقی ها می روند به راحتی قابل ردیابی نیستند و مسئولیت نمی پذیرند.

وی افزود: باید بپذیریم که امروزه امکانات تلفن همراه و همچنین کامپیوترهای شخصی و دیگر ادوات رسانه ای نیز در کنار رادیو و تلویزیون گسترش یافته است و باید به سمت مدیریت محتوا و داده ها و هدایت افکار عمومی در فضای مجازی حرکت کنیم.

این استاد ارتباطات تاکید کرد:نمی توان صحنه را واگذار کرد و لازم است، برخورد فعال با این محیط ها برنامه ریزی شود.

گزارش و گفت و گو از: سعاد سودانی زاده - ایرنا