استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: معنای واقعی انقلاب زیر و رو کردن تمامی نمادهای زور و تزویر است.در ایران نیز رژیمی بر سر کار بود که نمادی از تمامی فسادهای متصور را در خود  داشت.کوشش های مردم برای از بین بردن آن نه به دلیل تک موضوعی که انبوهی از آن ها بود.تحولی بزرگ در انتظار و تکاملی شگرف مد نظر آحاد جامعه قرار داشت.قدم اول جنبه ی سیاسی داشت اما شعارهای تولیدی در میان مردم موضوعات دیگری را نیز در بر می گرفت.جامعه ی ایرانی نیارمند به خودنمایی های منطقی است.این نیازی مبرم در ابتدای انقلاب بود.

راه پیشرفت با از بین رفتن نماد شاهنشاهی مهیا گردید و مردم منتظر چیدن میوه هایی بودند که در سال های متمادی درخت آن را کاشته و می خواستند برای تمام نسل ها مهیا کنند.حرکت های تند و سریع اوایل انقلاب و تلاش های مخلصانه و بدون چشمداشت مردم صحنه هایی را به وجود آورده بود که تصور گستردگی فراوان را در اذهان ایجاد می کرد.باید در تمام زمینه ها حرف برای گفتن داشت.این حرف دل مردمی بود که انقلاب را مستقیما درک کرده بودند.

پیشرفت های اسلحه ای و جنگی تنها تصوری بود که درمیان مردم وجود نداشت.آرامش خواهی و رسیدن به تکامل انسانی و الگو شدن برای مردم مستضعف سایر کشورها مهم ترین تراوش هایی بود که به بیرون درز می کرد.مردم ایران الگویی مهم در زمان انقلاب بودند.باید این اسوه حفظ شود و ادامه یابد.بر این اساس حرکت های متفکرانه و علمی در متن کوشش ها قرار گرفت.این وظیفه ی انقلابیون است که از راه های مهم و حیاتی مانند گسترش علمی خود را به دیگر جهانیان معرفی نمایند.

تاریخ علم در ایران قبل از انقلاب دارای دو روی متفاوت بود.مانع شدن برای تاثیر گذاری در جهان و قبضه کردن آن به وسیله ی غربی ها از یک طرف و استعدادهای نهفته ی مردمانی که علوم مختلف زمانه مانند پزشکی و ریاضی را دارا بودن از طرف دیگر نوعی تقابل ایجاد کرده بود.مردم خواهان بازگشت به زمان پر افتخار گذشته بودند . انقلاب ایران این زمینه را مهیا نمود.علم شناسی در این زمان نیازی غیر قابل بازگشت گردید.

ما علم شناسی در انقلاب اسلامی ایران را امری لازم می دانیم و معتقدیم که در این زمینه نه تنها کوتاهی کردیم که در بعضی موارد مسیر را نیز درست تشخیص ندادیم.درست است که ما بعد از انقلاب کوشش هایی را یافتیم اما هرگز دارای برنامه ریزی های مدون نبود بلکه استعداد نهفته ی مردم حاصل امروز را ایجاد کرد.علم شناسی در ابتدای کار برای تشخیص حدود و تصمیم گیری برای بارور ساختن مراکز علمی چندان رضایت بخش نبوده و نیست.

علم شناسی نیازمند به علماست.هر کسی نمی تواند در این دایره وارد شود که متاسفانه این موضوع حیاتی به وسیله ی کسانی احاطه شد که قادر نبودند تا ماهیت علم را تشخیص دهند.گرایش های سیاسی و درآمد زایی به جایی رسید که دانشگاه های خصوصی و بی محتوا در بسیاری از مناطق ایران مانند قارچ روییدند و ماهیت علم را از درون تهی کردند.مدرک گرایی تنها نمادی کوچک از این غفلت است.

ما علم شناسی را یکی از موثرترین راه ها برای تثبت و تایید انقلاب می دانیم که اگر درست عمل می شد هیچ قدرتی نمی توانست آن را مورد تهاجم قرار دهد.نظریه پردازی و اختراعات علمی نتایج چنین نگرشی است.اگر ما از این بابت در ضعف قرار داریم به دلیل قدرت استعدادی فرزندان ما نیست بلکه نوعی انحراف در عملکردهای علمی ماست.دانشگاه ها را از ماهیت علمی تهی کردن و سهمیه بندی برای ورود افراد خاص قائل شدن به همان اندازه به ما ضربه زد که برای دشمنان زمینه ساز تبلیغات گردید.

ما باید در عرصه های علمی خصوصا پزشکی، ریاضی، اقتصادی، روان شناسی، تربیتی، اخلاقی و امثال آن پیش قدم جهانی باشیم که کمتر از ما این استعداد را در تاریخ خود دارند.نگاه به گذشته ی علمی ما و مقایسه ی آن با سایر ملت ها بیانگر بسیاری از حرف هاست.ما در این زمینه غفلت بزرگی داشتیم و سهل انگاری های فراوانی را ایجاد نمودیم.بدبختی اینجاست که بعضی از جاهلان و نادانان علمی کارهای انجام شده را درست و منطقی می دانند و مدرک گرایی را علاقه مندی تلقی می نمایند.جدیت در این زمینه و تجدید نظر در طی طریق روشی برای بازسازی خرابی های گذشته است.