استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: نگاه به ورزش دارای دو جنبه است.در شکل اول می توان آن را تفریحی سالم همراه با نشاط دانست که به ورزش پهلوانی معروف است و بسیاری از جوانمردان دیروز و امروز از همین کانال شناخته می شوند.از جنبه ی دیگر مانعی در غرق شدن در فساد خصوصا از نوع امروزی است که از آن جمله می توان به اعتیاد اشاره نمود.هر چه باشد مورد توجه ی مردم خصوصا جوانان برای افتخار آفرینی و سالخوردگان برای رسیدن به سلامتی است.تاریخ ورزش شوش بدون شک راهنمای ارزنده ای برای یافتن راه حل هابرای موفقیت های آتی است.
دیروز:ورزش شوش در قبل از تاریخ به مواردی مانند تیراندازی های ابتدایی که معمولا با ساختن انواع سلاح ها آغازگردید ،مربوط می شود.با توجه به اینکه شوش قبل از تاریخ از تمدنی ویژه برخوردار بوده، از ورزش نیز برای مقصودهای خاصی استفاده نموده است.اطلاعات کسب شده از کتب تاریخی موید استفاده ی محدود از این وسیله برای آمادگی های جسمانی است.در آن زمان ورزش جنبه ی تفریحی نداشته است.
در دوران باستان نوعی رقابت میان شوش و سایر مناطق دنیا به دلیل پایتخت بودن وجود داشته است.در آن زمان تربیت بدنی به عنوان دومین نوع از تربیت در این منطقه رواج داشته است.بدیهی است که شوش نیز مانند پایتخت های روم و یونان از این ورزش برای آماده سازی سربازان خود سود می جست.ورزش هایی مانند تیراندازی، کشتی های سنتی، مقاوم سازی،آمادگی های جسمانی از جمله ی این ورزش ها بوده است.در یک اطلاعات کلی می توان ورزش شوش را تابعی از ورزش کل ایران تلقی نمود که الگوی آن تیراندازی بود.
در دوران اسلامی در شوش اثری از ورزش وجود نداشت.اطلاعات کسب شده در این زمین مربوط به باورهای جدید دینی و جانشینی دین اسلام به جای زردشت را داشت و بر این اساس تا خالی شدن شوش از سکنه تفاوتی ایجاد نشد.
در دوران شوش جدید ورزش شوش دارای شکل های مختلفی بود.بازی های محلی خصوصا در درون حرم دانیال پیامبر(ع) که نوعی تفریح محسوب می شد، اولین آن ها بود.ورزش های محلی در شوش دارای ریشه ی تاریخی محکمی هستند که در میان عشایر عرب و لر رواج داشت.یکی از ورزش هایی که بعدا جنبه ی رسمی در شوش یافت، کشتی بود.از این ورزش نه برای رقابت های شهری و یا استانی بلکه نوعی زورآزمایی میان روستاهای مختلف بود.در واقع این ورزش تنها جنبه ی قدرت نمایی داشت.داستان هایی که بزرگان شوش از انواع این رقابت ها بیان داشته اند گویای توجه به این ورزش بود.
اگر تاریخ درست ورزش شوش را بتوان بیان داشت باید آن را به دهه ی سی مربوط دانست.در این میان اولین تیم فوتبال را در تنها دبستان شوش به وسیله ی آموزگاری به نام گرجی تشکیل گردید و لباس های منظم را ایشان ایجاد نمود.تصاویری که از این دوران در دست است تایید کننده ی این مطلب می باشد.
در این دوره تا سال های ابتدایی چهل ورزش شوش منحصرا در فوتبال خلاصه می شد.تصاویر تیم هایی به نام آپادانا در زمین خاکی که امروز دبستان با هنر است تایید کننده است.در همین زمان اولین تیم فوتبال منتخب شوش تشکیل گردید که نام بازیکنان همراه با تصاویر موجود است.در این زمان تلاش ها برای تاسیس ورزش رسمی آغاز گردید.
شوش از نظر ورزش اداری ،دارای مسئول مستقیمی نبود.در سال های آغازین چهل با تلاش های آموزگار سپاهی به نام حمید سالمی اولین باشگاه ورزشی تاریخ ورزش تاسیس گردید.باشگاه تاج ابتدا در منطقه ی آخراسفالت و سپس در کوچه ی روبروی بانک ملی مرکزی و سپس جنب اداره ی بهداشت در میدان معلم به صورت اجاره ای دایر گردید.با ادامه ی کوشش ها باشگاه دارای زمینی گردید و ساختمان آن بنا شد.در کنار این کوشش ها باشگاه شاهین و سپس با تغییر نام پرسپولیس به وسیله ی مهندس فیلی در منزل شخصی ایشان آغاز به کار کرد.
دستجات ورزشی مانند شمشیر، تاج عمله،هما، کاغذ پارس،نیشکر،جوانان و البته به صورت غیر باشگاهی فعالیت های خود را شروع نمودند.ورزش هایی مانند کشتی، پینگ پنگ، فوتبال و دو و میدانی دارای بیشترین امیتازات در فعالیت ها بودند و قهرمانان بسیاری را در سطح کشور تربیت نمودند.
امروز:ورزش امروز شوش بسیارگسترده تر از دیروز است.بسیاری از باورهای پهلوانی در آن موجود نیست.مردم در آن زمان برای سالم سازی ورزش می کردند و بابت آن از جیب هزینه های بسیاری اندکی را داوطلبانه تقبل می نمودند.ورزش امروز شوش اصلا مانند قبل نیست.
گرچه قهرمانان فراوانی را با توجه به استعدادها پرورش داد اما هزینه های فراوانی را به مردم تحمیل می نماید.دلسوزی های امروز بسیار کمرنگ شده و ورزش شوش تنها به پول و هزینه متکی شده است.بسیاری از جوانان از ورزش کردن محروم هستند و ورزش تنها نامی دارد و همه گیر نیست.ما از امروز ورزش شوش راضی نیستیم.باید خانه تکانی در تفکرات به وجود آید.
در امروز ورزش فاصله ی پیشکسوتانی که دارای تجارب فراوانی هستند از اصل ورزش زیاد شده است.مسئولین ورزش در این راه گام برنمی دارند و بیشتر انتصابات خاص شده اند.ابتکارات ورزشی در شوش فراموش شده و رقابتی سالم با اهداف انسانی بسیار کمرنگ شده است.ورزش امروز شوش به حرکت های پیشرونده نیاز مبرمی دارد.
فردا:آینده ی ورزش شوش با روند امروزی چندان روشن نیست.به نظر می رسد که وضعیت بدتر از این هم شود.فردایی که ما منتظر آن هستیم بر امروز استوار است.آینده ی ورزش شوش باید مملو از نشاط و شادکامی باشد.افراد آزادانه بتوانند ورزش نمایند.مانعی به نام هزینه خصوصا برای افرادی که توانایی مالی ندارند و فرزندان آن ها از این بابت زیان می بینند،رفع شود.
شوش مملو از استعدادهای خاص خصوصا در دومیدانی است که اگر درست توجه شود می تواند قطب این ورزش در ایران باشد.دومیدانی به همراه ورزش هایی مانند بسکتبال که تقریبا خبری از آن نیست ،دارای زمینه های بسیاری است.فردای ورزش شوش باید در دست متخصصین مبتکر باشد.کاغذ بازی و سیاست بازی بر پیکره ی ورزش شوش ضربه زده و خواهد زد.ورزش آینده ی شوش تاریک به نظر می رسد.