استاد جعفر دیناروند - رئیس مرکز بررسی های اجتماعی ایران اُنا: آسایش خاطر توام با شادی و سرور روبروست.آدمی از این نظر که قادر به زندگی کردن فردی نیست نیاز به آرامش در کنار دیگران دارد.این احتیاج در سلسله مراتب نیازهای روان شناسی از نظر علمی ثابت شده است.امنیت در شوش به شکل های متفاوتی قابل بررسی است.بعضی تصور می کنند که امنیت تنها یک حالت دارد در حالی که این چنین نیست.البته می توان هر یک از این موارد را به صورت مجزا بررسی نمود اما این بدان معنی نیست که امنیت تنها یک شکل دارد.تصور عموم از این کلمه تنها نبود جنگ و درگیری های شهری و کشوری است.به همین منظور نبود امنیت را به جنگ یا غارت و حمله گره می زنند.در شوش تمام انواع امنیت ها قابل بررسی هستند.امنیت شخصی، جمعی، شغلی،تحصیلی،گردشگری، تفریحی، غذایی، درمانی و سایر موارد.ما در این بخش نمی توانیم همه ی موارد را مورد خطاب قرار دهیم و تنها به شکلی از امنیت که مربوط به انتظامات و نظم عمومی است اشاره می کنیم.

 دیروز:اگر تعارفات را کنار بزنیم، در طول تاریخ و در تمام کشورهای دنیا حب کشورگشایی همیشه مطرح بوده است.شکل زندگی اقوام مختلف دنیا حتی متمدنین نشان می دهد که قلعه های صعب العبور و نیز ساختن آن ها در بالاترین نقطه ی جغرافیایی و در کنار روخانه ها که برای دفاع معنا می شوند،نشان دهنده ی عدم امنیت بوده است.در شوش نیز که مرکز کشوری بزرگ با تمدنی عمیق و نیز قدرتی فوق العاده است این شکل از ساخت و ساز و نیز تربیت بدنی شامل تربیت سربازان شجاع برای دفاع از کشور اساسی برای این بررسی هاست.

 در کشفیات باستان شناسی و دریافت انواع گورهای دسته جمعی که یکی از حدس ها مربوط به بیماری ها و نیز کشتار می باشد نشان دهنده ی آن است که در قبل از تاریخ، شوش با نوعی بی امنیتی همراه بوده اما این حالت چندان شدت نداشته است.شاید علت آن عدم وجود اشیا باشد اما موقعیت کشاورزی و آب و هوای شوش وسوسه گر بسیاری از مردمان برای تصرف قرار داشته است.

 در یافته های باستان شناسی دو نکته نیز متضاد به نظر می رسند.یکی یافتن انواع نیزها و اسلحه های فلزی که نشان دهنده ی اطمینان از تفکر و راحتی مردم در ابتکار و اختراع است و دیگر نیاز به آن ها برای دفاع در مقابل حملات می باشد.در هر صورت یکی از شکل های آن ناامنی است که قابل قبول می باشد.تمدن بشری در آن زمان بیشتر از اینکه پیشرفت نگر باشد حالت توحش داشته و گذر از آن به زمان های طولانی نیارمند بوذده است.

 در دوران باستان شکل معروف کاخ های شوش نشان دهنده ی پیش بینی ها برای مقابله با انواع تهدید ها بوده است.گرچه شوش تنها در زمستان جایگاه شاهان گذشته بوده اما این بدان معنی نیست که در سایر فصول خالی از سکنه باشد.فاصله ی کاخ آپادانا با اردشیر و در کنار رودخانه ی شاوور قرار داشتن و شکل تپه مانند سایر کاخ ها که البته در بالاترین نقطه ی شهر شوش قرار داشته عدم امنیت خاطر را متجلی می سازد.

 در داستان ها مخروبه شدن شوش طی چندین حمله و سال های متمادی مورد تایید کسانی است که این حادثه را با نبود امنیت برابر می دانند.از نظر ما حمله نشان دهنده ی عدم امنیت نیست بلکه نوعی طمع ورزی برای تصرف است.حمله ی اسکندر مقدونی و طولانی شدن پیروزی او بر سپاهیان شوش هرگز نشان دهنده ی ناتوانی در امنیت نبوده است.

 اخیرا کشفیات باستان شناسی در اطراف میدان معلم امروزی نشان می دهد که انواع مختلفی از نیزه های و وسایل جنگی باقی مانده است که نشان دهنده ی درب ورودی شهر و درگیری های سخت در این مکان بوده و نتیجتا دفاعی جانانه صورت گرفته است.اطمینان خاطر در این زمان بسیار بالا بوده و شوش مانند هر مرکزی از استحکام بالایی برخوردا بود.

 در تاریخ از تصرف شهر شوش به وسیله ی سپاهیان اسکندر مطالب فراوانی درج شده است.همه ی نویسندگان به سختی کار اسکندر در تصرف شهر اشاره داشته اند.بنابراین تفکر امنیتی در آن زمان کاملا رایج و دارای سابقه ی خو بی بود.در دوران اسلامی که زمان کاهش امنیت در شوش به دلیل افت شدید جایگاه آن در میان شهرهای مجاور و البته به دلیل نبود نامی با عنوان پایتخت،راهزنان را به این سمت سوق داد.

 این راهزنی و نبود امنیت را می توان در دورانی که تابوت های مردگان از این طریق به کربلا حمل می شدند را بیشتر احساس کرد.در تاریخ و سفرنامه های فرانسویان بارها به این نوع از ناامنی حتی با نام قبیله ها اشاره شده است.این ناامنی به حدی بود که چوپانان و مردم عشایر اطراف برای دوری از آن شب ها در حرم دانیال بیتوته می کردند و تصاویر نقاشی شده از آن زمان گویای این حقیقت است.

 برای توضیح در مورد شوش جدید باید به تشکیل اولین مرکز امنیتی با نام انتظامات در پایین موزه ی شوش اشاره نمود.در آن زمان و خصوصا بعد از پایان جنگ جهانی دوم ناامنی در منطقه بیداد می کرد و نیروهای ژاندارمی مستقر در شوش با این مشکل بزرگ دست به گریبان بودند.در تاریخ از اولین فرمانده ی این مرکز به نام "زبان فهم" به خوبی یاد شده که اشرار را از اطراف شوش پراکنده نمود.

 موضوع دزدی های مستمر خصوصا در هنگام غروب در ابتدای تشکیل شوش را بزرگان آن زمان به عنوان خاطرات بد یاد می کنند.استفاده از گودال های زیر زمینی و انباشت وسایل در هنگام شب در آنجا برای فریب دادن راهزنان از جمله اقدامات مردم آن زمان بود.بسیاری از کاسبان حتی در روز نیز از دست اشرار آسوده نبودند.

 تغییر مکان ژاندارمی از پایین موزه به اطراف حرم دانیال و اضافه نمودن مامورین تا حدودی این مشکل را حل کرد اما از بین نبرد.حملات راهزنان در دهه چهل به شوش و درگیری ماموران با آن ها در بیشه زارها و کشته شدن تعدادی از آن ها و نیز ماموری در این حادثه قابلیت پرداختن را چند برابر می نمود.

 استفاده از نیروهای مردمی و استخدام آن ها از میان عشایر فکری جالب بود که ژاندارمی به کار برد.درگیری های حطه که با نام های متفاوتی از او یاد می شود اوج درگیری های امنیتی بود.در بعضی از خاطرات حتی حضور او را در روستاها گزارش دادند.مردم شوش تا سال پنجاه و هفت و تشکیل کمیته های انقلاب بدین شکل امنیت خود را به دست می آوردند.

تشکیل این کمیته تا حدود زیادی امنیت را ایجاد نمود و ادامه ی آن در شوش باعث انحلال آن و تشکیل نیروی انتظامی گردید که به نظر چندان مناسب در زمان نبود.وجود کمیته برای مردم به راحتی امنیت ساز گشت.این حالت تا به امروز در شوش ادامه دارد.

 امروز:شوش امروز بسیار متفاوت از دیروز است.شهری با وسعت بیشتر و افراد متغییر نسبت به گذشته است.وجود فرهنگ های متفاوت در آن باعث عدم امنیت نشد و در حال حاضر انواع تفکرات برای راحت زیستی مردم در حال شکل گیری است.البته این بدان معنا نیست که کاملا مشکلات رفع شده اند بلکه نوعی مقایسه ی با گذشته است.بچه های اطلاعات یا سربازان گمنام به خوبی وظایف خود را انجام می دهند.

 بعضی از عملکردها باعث مشکلات در شهر می شوند.از مهم ترین آن ها می توان به بی نظمی های ایجادی اشاره داشت.هرکسی به خود حق می دهد که بخشی از زمین را در شوش برای خرید و فروش غصب کند و نیروهای انتظامی در رفع این مشکل با تمام کوشش ها موفق نبودند.گذاشتن انواع موانع در خیابان ها و مانع شدن برای پارک نمودن اتومبیل ها کاملا عادی شده است.

 پیاده روها امنیتی برای افراد ندارند و هر لحظه موتورسیکلتی از آن می گذرد.در مشکلات ناامنی موتورسیکلت ها انواع رفتارها مشاهده می شوند و خلاف آمدن حتی با انواع توهین ها به کسانی که اعتراض می نمایند امری عادی گشته است.برخورد نیروهای انتظامی با موتورسوارانی است که کمترین مزاحمت ها را می نمایند و افراد مزاحم از دست پلیس می گریزند.

در بعضی از مراکز دولتی مانند بیمارستان شوش امنیت شغلی برای کادر آن موجود نیست.افراد به آزادی در بخش های مهم بیمارستان در ترددند و ضمن توهین به نظم عمومی زمینه ی انتقال انواع میکروب ها را نیز مهیا می کنند.حمله به پرستاران و کادر پزشکی به دفعات روی داده و بدون شک روی خواهند داد.شکستن شیشه های بیمارستان در چندین نوبت، شکستن دست پرستار در یک مورد، پرتاب کفش به صورت بعضی از آن ها، توهین و دشنام ، درگیری های فیزکی با کادر زحمت کش از جمله موراد ناامنی در بیمارستان شوش است.

 فردا:شوش فردا با این شکل از برخوردهای امنیتی قادر به جوابگویی نیست.فرهنگ مردم شوش مملو از گذشت است اما قوانین جاری نه تنها از این گنجایش استفاده نمی کند که محرک موارد منفی آن است.باید برای این ناامنی ها خصوصا شغلی و انواع اخراج ها از مراکز دولتی و یا خصوصی فکری کرد.بیمارستان شوش در مظلومیتی بزرگ قرار دارد.

 باید برای فردایی بهتر آماده شد.ناامنی برای مردم و انواع تیر اندازی های شبانه به وسیله ی مردم گزارش شوند.متاسفانه مردم تمایلی به این نوع از گزارش ها ندارند و وقتی این را مطرح می نمایی در پاسخ می گویند که پشتیبانی ندارند و در نهایت باعث درگیری ما با آن ها می شود.شوش نیازمند به امنیتی پایدار و نه گذراست.فردایی بهتر را باید در تفکرات منطقی و حساب شده یافت.ما این نوع از تفکرات را در حال حاضر نمی بینیم.تعقل و تدبر چاره ی امنیت در شهر شوش است.